Amerikan şirketi Intuitive Machines tarafından geliştirilen Odysseus adlı uzay aracı Ay’ın yüzeyine başarılı şekilde iniş yaptı.
Odysseus, özel bir şirket tarafından Ay’a gönderilen ilk uzay aracı olarak tarihe geçti. ABD de, 1972’deki Apollo misyonunun ardından 52 yıl sonra Ay’a ilk yolculuğunu gerçekleştirdi.
Bu nedenle Odysseus’un Ay’a inişi, sadece uzayın ticari kullanımı için değil, genel anlamıyla ABD uzay programı için de önemli bir an olarak kayıtlara geçti.
Merkezi Texas eyaletindeki Houston kentinde olan şirket, Odysseus robotunu Ay’ın güney kutbuna indirdi.
Uçuş direktörü Tim Crain, “Aracımız Ay yüzeyinde ve iletişim halindeyiz” diyerek uzay aracının inişini teyit etti. Crain’in bu sözleri şirket çalışanları arasında coşkuyla karşılandı.
Odysseus’un inişi sonrası önce robottan başta herhangi bir onay sinyali gelmedi. Kontrolörler alacakları sinyal için birkaç dakika beklemek zorunda kaldı. Alınan bu sinyal de zayıftı.
Bu durumun iniş aracının durumu hakkında bazı endişelere yol açması muhtemel. Misyonda görev alan mühendislerin verileri gözden geçirerek tam olarak ne olduğuna dair değerlendirmelerine devam edecekleri, Odysseus’un dik durduğunu ve güneş pilleri aracılığıyla düzgün bir şekilde enerji toplayıp toplamadığını kontrol edecekleri ifade edildi.
Hedeflenen iniş alanı Malapert-A krateri yakınlarındaki bir araziydi. 80 derece Güney’de bulunan bu bölge, Ay’ın şimdiye kadar bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen en güney noktası.
Uzay aracında mürettebat bulunmuyor. Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Odysseus’ta altı bilimsel ekipman bulunduruyor. NASA yöneticisi Bill Nelson “zafer” olarak nitelendirdiği bu olaydan dolayı tebriklerini iletti.
“ABD, Ay’a geri döndü” diyen Nelson, “Bugün, insanlık tarihinde ilk kez ticari bir şirket -bir Amerikan şirketi – Ay’a yolculuk yaptı. Bugün NASA’nın ticari ortaklıklarının gücünü ve vaatlerini gösteren bir gündür” ifadelerini kullandı.
Araç, Ay tozunun davranışını inceleyen bir araştırmaya odaklanacak. Bu daha önce Apollo astronotlarının ciddi sorun olarak gördükleri, ekipmanlarını çizen ve tıkayan bir araştırmaydı.
Amerikalı sanatçı Jeff Koons da iniş aracının yan tarafına, Ay’ın bir ay boyunca farklı evrelerini temsil etmek üzere 125 küçük paslanmaz çelik top içeren bir kutu yerleştirdi.
NASA’nın Ticari Ay Yükü Hizmetleri (CLPS) girişiminin bir parçası olan Odysseus, 15 Şubat’ta SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatılmıştı.
Bu girişim, NASA’nın astronotları Ay’a geri göndermeyi ve hatta orada kalıcı bir üs inşa etmeyi amaçlayan Artemis programını desteklemeyi amaçlıyor.
Ocak ayında ABD’li şirket Astrobotic’in gönderdiği Peregrine isimli uzay aracı yakıt sızıntısı nedeniyle Ay’a ulaşamamış ve misyon başarısızlıkla sonuçlanmıştı.