Hızla artan kentleşme ve nüfus yoğunluğu, ulaşım sistemlerini büyük bir baskı altına alıyor. Bu baskıyı hafifletmek ve geleceğe daha yaşanabilir şehirler bırakmak için sürdürülebilir ulaşım çözümleri hayati bir öneme sahip. Sürdürülebilir ulaşım, çevre dostu, enerji verimliliğini artıran ve toplumsal refahı destekleyen bir yaklaşımı temsil ediyor.
Sürdürülebilir ulaşım, çevresel, ekonomik ve sosyal açıdan dengeyi gözeten bir ulaşım sistemidir. Bu yaklaşım, fosil yakıt tüketimini azaltmayı, karbon salımını en aza indirmeyi ve doğal kaynakların korunmasını hedefler. Ayrıca, toplumsal eşitlik ve erişilebilirlik ilkelerine dayalı olarak, her bireyin güvenli, rahat ve uygun maliyetli bir şekilde ulaşım hizmetlerine erişimini sağlamayı amaçlar.
Türkiye’deki girişimler
Türkiye’de son yıllarda sürdürülebilir ulaşım konusunda önemli adımlar atılmaktadır. Özellikle büyük şehirlerde bisiklet yollarının yaygınlaştırılması, toplu taşıma sistemlerinin modernize edilmesi ve elektrikli araç altyapısının güçlendirilmesi gibi projeler, bu alandaki gelişmelerin başında geliyor. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde toplu taşıma sistemlerinin geliştirilmesi ve metro hatlarının genişletilmesi, şehir içi ulaşımı daha verimli ve çevre dostu hale getiriyor. Aynı zamanda, elektrikli araç kullanımı teşvik edilmekte ve bu araçlar için şarj istasyonlarının sayısı hızla artmakta.
Üç boyut
Sürdürülebilir ulaşımda üç ana boyut dikkate alınmaktadır:
Çevresel: Ulaşımın çevresel etkilerinin azaltılması sürdürülebilirlik için olası bir stratejidir. Ulaşım zararlı emisyonlara, gürültüye ve iklim değişikliğine katkıda bulunur. Toplam sera gazlarının yaklaşık yüzde 15’i ve karbondioksit emisyonlarının yüzde 22’si nakliyeyle ilişkilendirilmektedir. Ancak araçlar çevre açısından daha verimli hale geldikçe, küresel araç filosu da artmaktadır.
Ekonomik: Ulaşım ekonomik büyüme, gelişme ve istihdamın bir faktörüdür.
Toplumsal: Sürdürülebilir ulaşım topluma fayda sağlamalıdır. Mikrodan makroya bir bakış açısıyla hareket edildiğinde bireysel kullanıcıların araçlarını bırakması ve daha sürdürülebilir ulaşım metotlarını kullanması bireye ve şehre çeşitli faydalar sağlayacaktır:
■ Trafik sıkışıklığında azalma
??Hava kirliliğinin azalmasıyla astım gibi rahatsızlık ve risklerin azalması
■ Azaltılmış sera gazı emisyonları
■ Yenilenemeyen enerji kaynaklarına daha az bağımlılık
■ Düşük nakliye maliyetleri
■ Artan fiziksel aktivite
■ Artan sosyal etkileşim
■ Yerel işletmeler ve canlı bir ekonomi için destek
■ Daha sağlıklı yaşam tarzları ve daha iyi bir yaşam kalitesi