ERHAN GENÇ
Tuncay Günaydın öykü seyahatine yeni bir kitapla devam ediyor. Perdesi Yırtık Dünya, Pruva Yayınları etiketiyle okurla buluştu. Basılı yayıncılığın içinde bulunduğu sorunlu süreçte taşın altına elini koyup bilhassa günümüz hikayeciliğinde yeni isimlere yer veren yayınevini ayrıyeten kutlamak gerektiğini düşünüyorum.
Yazar Tuncay Günaydın’ı birinci öykülerini Türk Edebiyatı Dergisi’nde yayımladığı günlerden beri takip ediyorum. Arı, duru bir lisanı olduğunu, hoşun, olumlunun, kaybedilenin kıssasını anlatmayı sevdiğini biliyorum. Bu sefer, dünyaya bir perdenin akabinde, bir perdecinin omuzlarının üstünden bakıyor muharrir. Bizi, gün geçtikçe kullanımı azalan, hayatımızdan hem fiziken hem de ruhen çıkan perdelerin dünyasına çekiyor. Ortaya koyduğu perdeci karakteri ile her meskene giriyor, her kapıyı çalıyor, toplumun geneline geniş açıdan bir projektör tutuyor. Günaydın’ın projektörü küçük insanın mesken içlerini aydınlattığı üzere günümüz beşerinin zihin dünyasını da yansıtıyor.
HİKAYELERDEN OLUŞAN BİR TAKIM
Perdesi Yırtık Dünya’da kendisine kıssalardan oluşan bir kadro kurmuş Günaydın. Gerekli taktikleri verdikten sonra hak edene formayı teslim eden bir teknik yönetici edasıyla oturmuş kulübeye. Kalede “Hilekar Perdeci” var. Savunmada “Seyirci”, “Derviş Kuyumcusu”, “Feleğin Vasıtası” ve “Perdeli Yaşam” bulunurken atak sınırını ise “Kıyamet Alameti”, “Yanan Perde” ve “Victoria Çiçeği” oluşturuyor.
Takımın yıldızı, en çok alkış alanı ve göz bebeği bence “Victoria Çiçeği”. Bu kıssayı okuduktan sonra ister istemez merak ettim ve Google’a victoria çiçeği yazdım. Bu türlü bir çiçek olmadığını, bu isimde bir pasta da bulunmadığını şaşkınlıkla gördüm. Bana, elimde olmadan bu aramayı yaptıran, Tuncay Günaydın’ın yazdığı aşk öyküsünün gücüydü.
YERİNDE VE YENİ TEPKİLER
Son vakitlerde yazılan hayattan ve beşerden kopuk, müelliflerinin iç buhranlarını içeren hikayeler ve kitaplar ortasında Perdesi Yırtık Dünya, gün üzere parlıyor. Günaydın, insanın şimdi ölmemiş lakin ölmekte olan yanlarına ve yaşantılarına ışık tutuyor. Bunu “Mazideki hoş günler elimizden kayıp gidiyor!” der üzere romantik ve muhafazakar bir halla değil yerinde ve yeni tespitlerle kaleme döküyor. Bu yüzden “Hilekar Perdeci” öyküsünde Perdeci, Gasteci ile karşı karşıya geldiklerinde, Yankı Gazetesi’ne verdiği reklamı çeker ve birebir reklamı kente yeni açılan pizzacıdaki ıslak mendillerin üstüne verir. “Islak mendillerin bir yüzünde bizim perdecinin reklamı olacak. Yani Arif Yankı ve gazetesi olmasa da olur.”
Kitabın ikinci öyküsü olan “Seyirci” isimli öyküde ise birinci kıssada ismi geçen Polis Rıza’nın bir futbol maçındaki vazifesi üzerinden toplumsal bir tenkide yer verildiğini görüyoruz. Vazifesi “seyredenleri seyretmek” olan İstek, bir yandan karnında taşıdığı dijital saatle kendini memuriyete kurulmuş bir oyuncak üzere hissetmektedir. “Stadın kapıları iki saat evvel açıldı. Sabahtan beri ayaktaydılar. Artık de binlerce kişinin içeriye sağ salim ve kesici, delici, yakıcı alet edevattan arındırılmış biçimde girmelerini sağlayacaklardı. Öfke hata aleti sayılmıyordu.”
Yazar yalnızca bu kıssalarda değil kitabın genelinde kapitalizmin kucağına düşmüş toplum eleştirisini elden bırakmadığını, bu tercihiyle yenisi başarılı bir halde yakaladığını görebiliyoruz.
TÜRK SİNEMASI TADINDA
Tuncay Günaydın, bir evvelki kıssa kitabı Her Şey Mümkün’de olduğu üzere sinemaya, bilhassa de Türk sinemasına yakın durmayı sürdürüyor. “Feleğin Vasıtası” isimli kıssa, kurgusu, olay örgüsü ve akışı ile okurun dimağında bir Türk sineması tadı bıraktığını söylemeliyim. Biraz duygusalsanız, anlatıcının dayısının öyküsünü aktardığı, imkansız aşkın tahminen de son temsilcisi olan bu öyküyü okurken gözlerinizin nemlenmesi işten bile değildir.
Perdesi Yırtık Dünya’da yer alan kıssaların birbirine görünür görünmez bir iple teğellendiğini söz edebiliriz. Çünkü bir öyküde ismi geçen bir yan karakter, bir diğer öyküde ana karakter olarak kendini gösterebiliyor. Kitabı bitirip de şöyle bir sırtınızı yasladığınızda yapboz kesimlerinin bir ortaya geldiğinde ortaya çıkan görüntü üzere birtakım öyküler yerli yerine oturuyor ve büyük fotoğraf zihninizde tamamlanmış oluyor.
Son olarak yer yer perde/örtme metaforu ile derinlikleri yoklayan muharrir, çok katmanlı bir metin yapısı yerine en üst katmandaki yerini müdafaayı ve orta sıra çeşitli aforizmal cümleler ile tekdüzeliği kırmayı tercih ediyor. Tuncay Günaydın’ın öykü anlayışında futbolun gösteri kısmına pek yer yok üzere görünüyor. Daha doğrusu Günaydın, gösteriye yüz vermek yerine futbolun gereklerini yerine getiren, atak yaparken, savunmayı da ihmal etmeyen, çok gol atmasa da kolay gol de yemeyen ve grup oyunu alana yansıtabilen bir kıssa anlayışına sahip olduğunu söyleyebiliriz.